Αν απολαμβάνεις την πεζοπορία ή ακόμα και το τρέξιμο στην πόλη, είναι δύσκολο να μη καταλήξεις κάποια στιγμή να δοκιμάσεις τις αντοχές σου στο βουνό. Αν είναι κάτι που ήδη έχεις δοκιμάσει να κάνεις, σίγουρα θα γνωρίζεις ότι το τα παπούτσια είναι η κύρια διαφορά στον εξοπλισμό μεταξύ βουνού και δρόμου. Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά που πρέπει να αναζητάς στα παπούτσια για ορεινό τρέξιμο:
Πρόσφυση σε ανώμαλο έδαφος: Ειδικές σόλες με ανάγλυφα που βελτιώνουν την πρόσφυση για να σε βοηθήσουν να κινηθείς με σιγουριά στο χώμα, τη λάσπη, το χαλίκι ή ακόμα και στο χιόνι.
Προστασία: Τα παπούτσια ορεινού τρεξίματος έχουν διάφορους τρόπους να προστατεύσουν τα πόδια σου από τις πέτρες και τα άλλα εμπόδια που μπορεί να συναντήσεις στα μονοπάτια.
Άκαμπτη κατασκευή: Αποτρέποντας την υπερβολική περιστροφή του ποδιού, προστατεύουν τον αστράγαλο σου από ένα απρόσεκτο πάτημα.
Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τις τέσσερις κύριες πτυχές των παπουτσιών ορεινού τρεξίματος:
Τύπος παπουτσιού: Εξαρτάται άμεσα από το τεραίν και την διάρκεια της προπόνησης σου.
Απορρόφηση: Πολλές επιλογές διαφορετικών επιπέδων απορρόφησης.
Heel to toe drop: Επηρεάζει την κλίση του ποδιού κατά τον τρέξιμο και την ταχύτητα σου.
Εφαρμογή: H καλή εφαρμογή εγγυάται άνεση και προστασία κατά το τρέξιμο και δεν πρέπει να παραβλέπεται.
Τύπος παπουτσιού
Ο τύπος παπουτσιού που θα επιλέξεις εξαρτάται άμεσα από το τερραίν στο οποίο τρέχεις. Σε αντίθεση με τον δρόμο, στο βουνό το παράγοντες όπως το βάρος και η διαπνοή έχουν μικρότερη σημασία από ότι η αντοχή και προστασία, τα κύρια χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τις κατηγορίες παπουτσιών μεταξύ τους. Αν είσαι ή σκοπεύεις να γίνεις τακτικός δρομέας στο βουνό, τα τουλάχιστον τρία ζευγάρια παπούτσι που θα αλλάζεις τον χρόνο θα σου επιτρέψουν μέσα από την δοκιμή να καταλήξεις στην κατηγορία που σου ταιριάζει καλύτερα.
Ελαφριά παπούτσια
Είναι σχεδιασμένα για ήπια τερραίν όπως χωματόδρομοι και πατημένα μονοπάτια σε πάρκα. Η κατασκευή και η όψη τους θυμίζει περισσότερο παπούτσια τρεξίματος δρόμου και πολλά από αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαδρομές με μικρά ή μεγαλύτερα τμήματα ασφάλτου. Όπως προκύπτει και από το όνομα της κατηγορίας, έχουν χαμηλότερο βάρος από άλλους τύπους παπουτσιών.
Βασικά χαρακτηριστικά:
- Ελαφρύ πάνω μέρος με μέτρια προστασία από βράχια και ρίζες.
- Ήπιες σόλες με καλή πρόσφυση σε ομοιόμορφες επιφάνειες.
- Σχήμα που επιτρέπει την κίνηση με γρήγορο ρυθμό.
- Επιλογές με μηδενική ή πολύ υψηλή απορρόφηση.
Ενισχυμένα παπούτσια
Η ενίσχυση αναφέρεται στα επιπλέον χαρακτηριστικά που καθιστούν αυτά τα παπούτσια σύμμαχο στα πιο απαιτητικά μονοπάτια. Είναι τα παπούτσια που σου έρχονται πρώτα στο μυαλό και η κατηγορία που οι περισσότεροι δρομείς ορεινού τρεξίματος επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν.
Βασικά χαρακτηριστικά:
- Προστασία των δαχτύλων με επέκταση της σόλας προς τα πάνω ή και εύκαμπτα πλαστικά επιθέματα στο πάνω μέρος του παπουτσιού.
- Ενισχυμένο ύφασμα στο πάνω μέρος για προστασία από πέτρες και χαμηλή βλάστηση.
- Μέτρια μεσόσολα που απορροφά τους κραδασμούς χωρίς να σε αποξενώνει από τα χαρακτηριστικά του εδάφους.
- Καλή εφαρμογή ώστε να περιορίζεται η μη ελεγχόμενη κίνηση του ποδιού μέσα στο παπούτσι.
- Σόλες με πολυγωνικό τακούνι που προσφέρει κράτημα ανεξαρτήτως γωνίας.
- Διαφορετικές σκληρότητες σόλας που προσαρμόζονται στο τερραίν (μαλακές για βρεγμένες πέτρες και ξύλα, σκληρές για σαθρά εδάφη, λάσπη και χιόνι).
Παπούτσια εξερεύνησης
Αν σκοπεύεις να βγεις εκτός μονοπατιού στο τρεξιμό σου ή θες να εξερευνήσεις μια νέα διαδρομή, σίγουρα θα επωφεληθείς από την επιπλέον προστασία των παπουτσιών αυτής της κατηγορίας. Εδώ η ταχύτητα έρχεται σε δεύτερη μοίρα καθώς η σχεδίαση και τα υλικά που χρησιμοποιούνται, θυμίζουν περισσότερο ελαφρύ πεζοπορικό παπούτσι.
Βασικά χαρακτηριστικά:
- Πιο ανθεκτικά υλικά. Ο αφρός EVA στην μεσόσολα αντικαθιστάται από πιο πυκνά υλικά, με μεγαλύτερη αντοχή και χαμηλότερη απορρόφηση κραδασμών.
- Είναι σταθερά, με πολλά από αυτά να είναι σχεδόν άκαμπτα, αποτρέποντας κάθε γύρισμα του ποδιού.
- Είναι μερικώς ή πλήρως αδιάβροχα, ή βγαίνουν σε παράλληλες αδιάβροχες εκδοχές.
Tip! Λόγω του χαμηλότερου βάρους τους, τα παπούτσια ορεινού τρεξίματος επιλέγονται συχνά από πεζοπόρους και bikepackers για μικρές ως και πολύ μεγάλες διαδρομές. Αν θες να το δοκιμάσεις απλά επέλεξε ένα πιο σκληρό και ανθεκτικό παπούτσι που θα σε προστατεύσει όσο το δυνατόν περισσότερο. Σίγουρα για διαδρομές σε απαιτητικά τερραίν με πολύ βαριά σακίδια, ένα πεζοπορικό παπούτσι ή μπότα θα είναι καταλληλότερη επιλογή.
Απορρόφηση κραδασμών
Μέχρι πρόσφατα το επίπεδο απορρόφηση κραδασμών στα παπούτσια ορεινού τρεξίματος δεν διαφοροποιούταν πολύ μεταξύ των μοντέλων και των κατασκευαστών. Αυτό έχει πλέον αλλάξει με την τάση των ψηλών και υπερ-απορροφητικών παπουτσιών να κατακλύζει και αυτή την κατηγορία παπουτσιών. Έτσι, καλείσαι πλέον να αποφασίσεις μεταξύ μεταξύ αίσθησης του εδάφους και απορρόφησης των κραδασμών, και οι επιλογές είναι πολλές.
Μηδενική: Προσφέρουν εξαιρετική αίσθηση του εδάφους αλλά όλο το βάρος της απορρόφησης των κραδασμών πρέπει να αντιμετωπιστεί από τα πόδια σου.
Ελάχιστη: Γρήγορα παπούτσια για όσους δεν αισθάνονται άνετα με μια μεσόσολα μεγάλου όγκου.
Μέτρια: Συνδυάζουν την ταχύτητα με την άνεση, χωρίς να υστερούν σε τίποτα από τα δύο.
Μέγιστη: Με πολύ μεγαλύτερο ύψος από τις υπόλοιπες κατηγορίες, έχουν ξεκούραστει αίσθηση ακόμα και μετά από πολύ μεγάλες αποστάσεις. Είναι επίσης μια καλή επιλογή για βαρύτερα άτομα που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο ορεινό τρέξιμο.
Ηeel to toe drop
Γνωστό μεταξύ των δρομέων και απλά ως “drop” αναφέρεται στην διαφορά ύψους μεταξύ της φτέρνας και των δακτύλων, όπως αυτή προκαλείται από το εκάστοτε παπούτσι. Πρόκειται για μια μέτρηση που σχετίζεται άμεσα με το επίπεδο απορρόφησης του παπουτσιού και μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 0mm και 12mm. Σε γενικές γραμμές όσο μεγαλύτερο το drop ενός παπουτσιού τόσο καλύτερα αυτό απορροφά τους κραδασμούς κατά το τρέξιμο.
Αν και οι δοκιμή είναι ο καλύτερο τρόπο να αποφασίσεις, ακολουθούν μερικές συμβουλές για το πως να βρεις το drop που σου ταιριάζει:
Αναζήτησε το drop των παπουτσιών που τρέχεις στο δρόμο. Η δεύτερη ασφαλέστερη επιλογή μετά την δοκιμή στο πεδίο είναι να επιλέξεις παπούτσι με ίδιο ή παραπλήσιο drop με αυτά που ήδη τρέχεις στο δρόμο. Αν αγοράζεις τη νέα εκδοχή παπουτσιού που είχες ήδη, βεβαιώσου ότι το drop έχει παραμείνει ίδιο καθώς δεν είναι απίθανο να έχει αλλάξει.
Αποφάσισε βάσει του τρόπου που τρέχεις. Τα παπούτσια με χαμηλότερο drop ενθαρρύνουν το τρέξιμο με το μπροστινό και το μέσο μέρος του ποδιού, κάτι που όμως δεν καλύπτει το σύνολο των δρομέων. Αν παρατηρήσεις ότι η φτέρνα είναι το μέρος του ποδιού σου που έρχεται πρώτο σε επαφή με το έδαφος, ίσως χρειάζεσαι ένα παπούτσι με ψηλότερο drop.
Κάνε ομαλές μεταβάσεις. Πολλοί δρομείς καθώς αποκτούν μεγαλύτερη εμπειρία τείνουν να αναζητούν παπούτσια με όλο και χαμηλότερο drop. Αν είσαι σε αυτή τη διαδικασία, φρόντισε να κάνεις μια ομαλή μετάβαση από το ένα στο άλλο καθώς οι απότομες αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς.
Αναζήτησε το τέλειο παπούτσι. Καθώς οι σχεδιαστές εξοικειώνονται με τα ψηλότερα, υπερ-απορροφητικά παπούτσια, προκύπτουν νέα μοντέλα που συνδυάζουν μοναδικά άνεση και ταχύτητα. Αν λοιπόν αναζητάς ένα υπερ-απορροφητικό παπούτσι με πολύ χαμηλό (μάλλον όχι μηδανικό) drop, είμαστε σχεδόν βέβαιοι ότι υπάρχουν επιλογές για σένα.
Εφαρμογή
Αφήσαμε το σημαντικότερο για το τέλος. Στο ορεινό τρέξιμο η εφαρμογή ενός παπουτσιού είναι αδιαμφισβήτητα ο πιο καθοριστικός παράγοντας για το αν θα απολαύσεις ή όχι το τρέξιμο με αυτό. Είναι ο λόγος που ένα καλό παπούτσι δεν είναι απαραίτητα καλό για όλους αφού η σωστή εφαρμογή δε προκύπτει αποκλειστικά από το σωστό μήκος. Μετρήσεις όπως το φάρδος, το ύψος του κουτουπιέ, η καμπυλότητα της καμάρας και ο διαθέσιμος χώρος για την φτέρνα παίζουν εξίσου σημαντικό ρόλο.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να καταλήξεις στην ιδανική εφαρμογή:
Βρες το brand που σου ταιριάζει. Αν και τείνουν να υπάρχουν μικρές διαφορές μεταξύ των μοντέλων, τα μεγάλα brand συνήθως διατηρούν μια παρόμοια εφαρμογή μεταξύ των διαφορετικών μοντέλων και σειρών τους. Αν είχε προηγούμενα παπούτσια από συγκεκριμένο brand που σε βόλεψαν, μπορείς να ξεκινήσεις από αυτό την αναζήτηση σου για νέα παπούτσια. Ένας γενικός κανόνας (με ορισμένες εξαιρέσεις) είναι ότι οι Αμερικάνικες εταιρείες έχουν φαρδύτερες γραμμές με πιο χαλαρή εφαρμογή και πολλές φορές φαρδύτερες εκδοχές του ίδιου παπουτσιού, ενώ οι Ευρωπαϊκές έχουν στενότερες γραμμές που οδηγούν σε πιο σφιχτή εφαρμογή.
Το νούμερο σου ίσως δεν είναι αυτό που νομίζεις. Το πέλμα σου δε παραμένει ίδιο για πάντα και αυτό μπορεί να επηρεάζει και το νούμερο των παπουτσιών σου. Πριν πάρεις την τελική απόφαση, λάβε υπόψη το πρήξιμο του ποδιού που προκαλεί το τρέξιμο αλλα και τον διαθέσιμο χώρο σε περίπτωση που φορέσεις μια πιο χοντρή κάλτσα από ότι συνήθως.
Συμβουλέψου έναν ειδικό. Ένα μέλος της ομάδας μας θα χαρεί να σε βοηθήσει να επιλέξεις τα επόμενα σου παπούτσια. Στο Alpamayo PRO θα πάρουμε τις βασικές μετρήσεις του ποδιού σου ώστε να σου προτείνουμε μοντέλα που θα σου ταιριάξουν στο πόδι αλλά και τις ανάγκες σου.